Wat is een plek die jouw creativiteit en speelsheid aanwakkert?
Met deze vraag gaat Playful Situations een gesprek aan met inspirerende facilitators. Inspirerend omdat ze ons een ‘aha’ moment brachten. Omdat ze onze ogen laten blinken wanneer ze het over hun stijl hebben. En soms gewoon omdat we, na maanden stiekem stalken op sociale media, eens willen kennismaken met de mens achter het verhaal.
We ontmoeten elkaar op hun creatieve plek bij uitstek en gaan er uitgebreid praten over de stiel van procesbegeleider. Soms vindt het gesprek plaats in een Gents park, dan weer op een acrobatenfestival of gewoonweg in de boomhut uit hun kindertijd. Ze zijn, ieder op hun eigen manier, bevlogen door het vak. Stuk voor stuk bijoukes van mensen. Die net zoals wij geloven in de kracht van kennisdeling en het betere gesprek.
Onze eerste gast is… tromgeroffel… the one and only: Steven Desanghere van Globalise Hope.
DOMPER OP DE VREUGDE?
Nee hoor, totaal geen domper op de vreugde maar wel een kleine disclaimer in het verschiet.
Soms heb je zo van die momenten waarop het bovenhalen van een dictafoon een geweldige buzzkiller is. Wel, dit was overduidelijk zo’n moment. ‘Heb ik het niet gedurfd?’ ‘Voelde het een beetje ongepast tijdens ons peripatetisch interview?’ Het antwoord op beide vragen is: ja.
Dat maakt dat de enige bron voor dit artikel mijn geheugen is. Dat het enige anker voor mijn reflecties, mezelf is. Om de neerslag van ons gesprek te structureren maakte ik er een kaart van. Noem het een schattenjacht of een excuus om te knutselen: ik noem het als beelddenker vooral: subjectieve cartografie.
Deze kaart toont de wandeling die we maakten doorheen het Groene Valleipark te Gent. Je kan er de ook de plekken zien waar we even gestopt zijn. Stilstaan deden we sporadisch omdat: er een mooi zicht was op het park, omdat we fijne circusmensen tegenkwamen of omdat de aard van ons gesprek vroeg om een stevig bankje.
MEET & GREET: STEVEN DESANGHERE
In 2018 leerde ik Steven kennen tijdens een opleiding voor Begeleiders in de Circuskunsten. Hij doceerde de masterclass ‘Subtiele Drempels’ waar hij onze groep introduceerde tot het beeldtheater van Augusto Boal, theaterpedagoog. Nu kun je je afvragen: “wat heeft een opleiding in de Circuskunsten in hemelsnaam te maken met procesbegeleiding, Tessa?”.
Welnu, de workshop met Steven was voor mij één groot ‘aha’ moment. Steven toonde ons hoe praktijk en kennis rond theater een belangrijke rol kunnen spelen in het groepsproces. Aan de hand van theateroefeningen demonstreerde hij hoe je het bewustzijn naar elkaar toe kunt vergroten en hoe dit een cruciaal aspect is voor het leren luisteren.
Gedurende die twee uren zakten de persoonlijke barrières tussen de leden van de groep en kregen we een inkijk in elkaars realiteit, onze onbewuste privileges en onze eigen subtiele drempels.
LET’S WALK: HET GROENE VALLEI PARK
Steven koos voor het Groene Vallei Park in Gent als zijn creatief plekje. Waar vroeger een oude textielfabriek stond, ligt er nu een groene oase gekneld tussen luxelofts en sociale woonblokken. “Je weet toch dat we in een gesegregeerde samenleving wonen he?’”, mijmerde hij.
Tussen 2012 en 2015 organiseerde hij hier, in samenwerking met talrijke partners, de buurtcircuspoot van Circusplaneet vzw. Een moeizaam proces van vallen opstaan. Gestuurd door bakken van goesting om bruggen te bouwen. “Dit is mijn fuck you naar iedere doemdenker en mijn omhelzing naar de buurt”.Dat typeert Steven volledig: hopen liefde met een sausje van anarchisme, gekruid met het geloof dat elkeen van ons de wereld kan veranderen. En de wereld veranderen dat gebeurt één ontmoeting per keer.
LET’S TALK: QUOTES VLIEGEN IN HET ROND
Nadat we de toer van het park gedaan hebben, vleien we neer op een houten bankje. Er zijn mensen die moeiteloos de ene anekdote aan de andere kunnen rijgen. Die je mee kunnen nemen van hot naar her in enkele woorden. Steven is zo’n babbelaar en ik luister gretig. “Wat wil je graag weten?’” polst hij. En terwijl ik al mijn vragen afvuur, vliegen magistrale quotes mij om de oren.
Sommige uitspraken gaan over zijn visie op leren en faciliteren:
“Een educator verbindt de ervaringen van mensen. Dus ik ben in staat om astrofysici te faciliteren.”
Hij geeft ook een resem adviezen mee voor startende facilitators:
“Maak mensen geen blaaskes wijs. Doe een inspanningsverbintenis maar geen resultaatsverbintenis.”
TO REMEMBER OR NOT TO REMEMBER
Maar wat ik vooral onthoud van het gesprek met Steven is dat hij resoluut kiest voor een gelaagde identiteit als facilitator. Hij weigert om in één knellend vakje te gaan staan. Hij is een circuspedagoog, gestalt therapeut in wording, anarchist, wereldverbeteraar, jongleur, idealist, conflictbemiddelaar en zoveel meer. Niet één keer voelt hij de behoefte om te kiezen voor een stempel. Steven gebruikt deze vaardigheid als hefboom voor de groep. Het voelt uitermate verfrissend aan dat een facilitator een plekje vindt in al die deelaspecten louter vanuit het geloof dat dit nu net de meerwaarde betekent voor een organisatie.
Ja. De boom in met rechtlijnige positionering.
PARADISE IS NOT FOR TOMORROW
Het wordt stilaan wat frisser, voor ik het weet zijn er 3 uur voorbijgevlogen. Heb ik een week geluisterd naar Stevens woorden? Het voelt aan als een eeuwigheid en tegelijkertijd ook weer niet. Gedachten tollen door mijn hoofd. We nemen afscheid en de man met de berret loopt rustig het park uit. Ik blijf nog even zitten aan het bankje en schrijf: “niet te ambitieus zijn, paradise is not for tomorrow”.
